Zbornik 11 / 2015 (Muzej primenjene umetnosti. Online)
ISSN 2466-460X (Online)
ISSN 0522-8328 (Štampano izdanje)
PDF štampanog izdanja (7.0 MB)
Glavni i odgovorni urednik: mr LJiljana Miletić Abramović
Urednik broja: Draginja Maskareli
Uređivački odbor:
dr Sarita Vujković (Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske, Banja Luka)
dr Marta Vukotić Lazar (Filozofski fakultet, Priština)
mr LJiljana Miletić Abramović (Muzej primenjene umetnosti, Beograd)
mr Jelena Perać (Muzej primenjene umetnosti, Beograd)
Jelena Popović (Muzej primenjene umetnosti, Beograd)
dr Vladimir Simić (Filozofski fakultet, Beograd)
mr Maja Studen Petrović (Fakultet primenjenih umetnosti, Beograd)
Sekretar redakcije broja: Jelena Popović
Svi tekstovi u rubrikama Prilozi, Polemike, Kritike i Prikazi se recenziraju.Doc. dr Sarita Vujković, Univerzitet u Banja Luci, Akademija umjetnosti – Smer Grafički dizajn
Biljana Vukotić, viši kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Doc. dr Marta Vukotić Lazar, Univerzitet u Prištini, Filozofski fakultet – Odeljenje za istoriju umetnosti
Slobodan Jovanović, kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Prof. dr Miodrag Marković, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet – Odeljenje za istoriju umetnosti
Draginja Maskareli, viši kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Mr LJiljana Miletić Abramović, muzejski savetnik, Muzej primenjene umetnosti, Beograd
Prof. dr Radivoj Radić, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet – Odeljenje za istoriju
Mr Jelena Seničić Vilimanović, Beogradska politehnika, Beograd
Doc. dr Vladimir Simić, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet – Odeljenje za istoriju umetnosti
Doc. mr Maja Studen Petrović, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Fakultet primenjenih umetnosti – Odsek Kostim
Mr Jelena Perać, viši kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Prof. dr Mirjana Prošić-Dvornić, Nortvud univerzitet, Midland, Mičingen
Mr Andrijana Ristić, viši kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Doc. dr Irfan Hošić, Univerzitet u Bihaću, Tehnički fakultet – Tekstilni odsjek
Biljana Crvenković, kustos, Muzej primenjene umetnosti u Beogradu
Prof. dr Simona Čupić, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet – Odeljenje za istoriju umetnosti
Prof. mr Rastko Ćirić, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Fakultet primenjenih umetnosti – Odsek Primenjena grafika
Sadržaj Zbornika 11 / 2015 (Muzej primenjene umetnosti. Online)
Impressum
Contents
FASHION PRESS IN SERBIA IN THE 20 CENTURY
Početkom XX veka i posebno u periodu između dva svetska rata, štampa u Srbiji pratila je evropske modele, što se može posmatrati u širem kontekstu uspona masovne kulture, dok se po završetku Drugog svetskog rata, formira nova, socijalistička kultura. Od sredine pedesetih godina XX veka stilski uzori će se ponovo tražiti na Zapadu, ali će biti reinterpretirani u skladu s društveno važećim ukusima socijalističke zajednice. Za kraj šezdesetih i sedamdesete godine karakterističan je uspon jugoslovenskog modnog dizajna, dok su devedesete godine obeležene gašenjem mnogih domaćih časopisa i usmeravanjem pažnje na inostrane naslove i njihovu ponudu.
Cilj rada je da modnu štampu posmatra i analizira u kontekstu perioda u kojima su pojedini časopisi bili aktuelni, kao i da na primeru ovog fenomena masovne kulture ukaže na društvene i političke promene u Srbiji XX veka.
In the early 20th century and especially between the two world wars, in accordance with the rise of mass culture, press in Serbia followed the models set by European press.
Quite oppositely, after World War II, a new socialist culture took shape which would, since the mid-1950s, begin to seek stylistic models in the West, reinterpreting them according to the then current tastes of the socialist community. The period of economic growth led to a rise in the standard of living and an increased consumer spending, which was reflected in the press through regular reporting on fashion shows, the rise of the national textile industry and Yugoslav fashion design, especially in the late 1960s and throughout the 1970s.
Products of fashion industry originating in the West were carefully selected for reproduction in magazines in accordance with the need to meet the classical ideals of a socialist dress code. By the end of the 1980s, women's press included an increasing number of texts on fashion, which influenced the shaping of individual desires to imitate international models, while in the 1990s many national magazines were discontinued and attention was switched to international ones and their offer.
The Biennial of Industrial Design over the First Twenty Years
TRAJANJE I PROMENA: prvih dvadeset godina
Bijenala (industrijskog) dizajna
In Yugoslavia, the main aim of the BIO exhibition was to connect designers with industry. This was done with considerable success, especially in its first decade, when the Biennial of Industrial Design in Ljubljana was, along with the Milan Triennial, one of the most important design events in Europe; it was also the first such biennial in the world. Large numbers of designers from both Western and Eastern Europe took part in the exhibition.
U Jugoslaviji, glavni cilj Bijenala industrijskog dizajna bio je povezivanje dizajnera sa industrijom. Ova manifestacija je sa velikim uspehom ispunjavala tu funkciju, naročito tokom prve decenije postojanja, kada je Bijenale industrijskog dizajna u LJubljani, zajedno sa Milanskim trijenalom, bilo jedna od najvažnijih manifestacija u vezi sa dizajnom u Evropi. Pored toga, bilo je to i jedino bijenale te vrste na svetu. Na Bijenalu je učestvovao veliki broj dizajnera kako iz Zapadne, tako i iz Istočne Evrope. Uz redovno učešće italijanskih, nemačkih i autrijskih dizajnera, Bijenale je nudilo više od pukog uvida u istoriju i razvoj jugoslovenskog dizajna. U okvirima datog koncepta i u različitim periodima, Bijenale je na jednom mestu okupilo različite pristupe nekih od vodećih evropskih dizajnera kako u pogledu tehnologije, tako i u pogledu forme. Tokom prve dve decenije postojanja, Bijenale je prilično uspešno ostvarivalo svoj cilj – povezivanje dizajnera i industrije. Ipak, osamdesetih godina XX veka, u vreme postmodernizma, kao i nakon dvadeset godina postojanja, modernistički koncept više nije bio prihvatljiv.
ORIGINALITY IN CLOTHING
Interaktivna knjiga kao deo spektakla
HOW FAR HAVE WE REACHED WITH THE BOOK?
Interactive Book as a Part of the Spectacle
EUROPEANA FASHION: prošlost, sadašnjost i budućnost
Konzorcijum Europeana Fashion činila su 22 partnera čiji je zadatak bio da na portal Europeana postave 700.000 digitalnih zapisa, koji sadrže digital- ne slike različitih predmeta, od istorijskih kostima i aksesoara, do crteža, časopisa, skica, forografija, video zapisa, modnih kataloga i dr.
Projekat Europeana Fashion finansiran je u okviru Mreže najbolje prakse (Best Practice Network) i morao je da ispuni sledeće ciljeve:
• agregirati i međusobno uskladiti postojeće digitalne sadržaje iz najvažnijih i najzanim- ljivijih evropskih modnih zbirki;
• postići bolju interoperabilnost rasutih i heterogenih zbirki;
• omogućiti pristup digitalnim sadržajima kreiranjem posebnog portala posvećenog modi;
• razviti alate i servise za integraciju sadržaja koje kreiraju korisnici;
• angažovati evropsku modnu zajednicu u muzejima, na univerzitetima i u privatnom sektoru.
Projekat se formalno završio u februaru 2015, a nakon toga ga je ocenila Evropska komisija. U oceni je zaključeno da je projekat ostvario sve zacrtane ciljeve, a da je u nekim segmentima prevazišao očekivanja.
Nakon okončanja projekta, opstanak portala Europeana Fashion omogućen je zahvaljujući dvema inicijati- vama:
• Međunarodnom udruženju Europeana Fashion (Europeana Fashion International Association)
U avgustu 2014. godine osnovano je Međunarodno udruženje Europeana Fashion, koje je je registrovano u Italiji. Zahvaljujući ovoj inicijativi, Europeana Fashion je postala pravno lice koje se finansira prilozima članova.
• Europeana Fashion u okviru Infrastrukture digitalnih servisa portala Europeana (Europeana Digital Service Infrastructure)
Krajem septembra 2014. godine, Fondacija Europeana, tj. pravno lice koje je nosilac incijative Europeana, podnela je predlog projekta u okviru još jednog programa koji finansira Evropska unija – Instrumenta za povezivanje Evrope (Connecting Europe Facility). Ove inicijative će omogućiti projektu Europeana Fashion da opstane, proširi postojeću mrežu i realizuje konkretne akcije.
U CRKVI SVETOG SPIRIDONA NA KRFU
TWO 19TH-CENTURY SILVER VOTIVE GIFTS DONATED BY SERBIAN
DONORS IN THE CHURCH OF SAINT SPYRIDON ON CORFU
The first votive gift is the silver vigil lamp donated by the Trieste merchant Hristofor Tuzlić in 1862. The second item is a silver diadem, donated by Marija Kovačević of Trieste. The diadem was made between 1874 and 1883 in the form of a flower garland; it is used on festal occasions, when it is placed as a decoration upon the reliquary which contains the relics of the saint. It may be observed that the items donated by Serbian donors conform to the stylistic tendencies of the European applied art of the 19th century. Having in mind that both Hristofor Tuzlić and Marija Kovačević were citizens of Trieste, we may assume that both votive gifts originated in some of the goldsmith's workshops of Trieste. The votive gifts made to the church of St Spyridon on Corfu by the mentioned Serbian donors were an expression of personal piety and the veneration of St. Spyridon. Nevertheless, they confirm of the presence of the veneration of the saint among of the wealthy Serbian bourgeoisie in Trieste.
ACQUISITIONS MAA